مفهوم علوم شناختی

علوم شناختی (Cognitive Science) مطالعه بین رشته ای و علمی ذهن و فرآیندهای آن است. این ماهیت، وظایف و کارکردهای شناخت (به معنای وسیع) را بررسی می کند. 

موضوعات مورد توجه در علوم شناختی

استعدادهای ذهنی مورد توجه دانشمندان شناختی عبارتند از: 

• زبان (Language)
• ادراک (Percption)
• حافظه (Memory)
• توجه (Attention)
• استدلال (Reasoning)
• و احساسات (Emotion)

علوم کاربردی در فرآیند شناخت

برای درک این توانایی ها و استعدادهای ذهنی انسان، دانشمندان علوم شناختی از رشته هایی مختلفی استفاده می کنند که برخی از آنها عبارتند از:

• زبان شناسی (Linguistics)
• روانشناسی (Psychology)
• هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)
• فلسفه (Philosophy)
• علوم اعصاب (Neuroscience)
• انسان شناسی (Anthropology)
• و حتی جامعه شناسی (Sociology)

تمرکز اصلی علوم شناختی

یکی از مفاهیم بنیادی علوم شناختی این است :

برای درک بهتر تفکر، باید ساختار انتقال و بازنمایی مفاهیم و اطلاعات در مغز و فرآیندهای محاسباتی مغز را درک کرد.

با این اوصاف در پنج مرحله می توان به بهبود رفتار انسان ها کمک نمود :

1- شناسایی و دریافت اطلاعات از محیط

2- ارزیابی و دسته بندی اطلاعات دریافتی در مغز

3- تحلیل منطقی و تصمیم گیری و برنامه ریزی

4- عزم و اراده و تمرکز بر تحقق رفتار 

5- دریافت بازخور و یادگیری

تمرکز فعالیت های حوزه شناختی را می توان در چند گروه اصلی تقسیم بندی نمود :

– حوزه ارزیابی فیزیولژیک و نورولوژیک مغز انسان

– حوزه روانشناختی و علوم رفتاری

– حوزه ادراک مفاهیم و فعالیتهای ذهنی

و …

سطوح ارائه خدمات شناختی

خدمات شناختی را می توان در چند سطح ارائه نمود :

1- پایش : بررسی اجمالی و ارزیابی کلی توانمندیها و شناسایی نقایص یا اختلالات احتمالی

2- ارزیابی : تمرکز بر یک یا چند موضوع جهت ارزیابی های عمیق و چندلایه

3- اصلاح : کمک به رفع نقایص یا درمان اختلالات

4- حفظ : کمک به حفظ توانمندیها و قابلیت های فعلی

5- ارتقاء: شناسایی حوزه های قابل ارتقاء توانمندیها

خدمات شناختی آرنا (Arena Cognitive Services)

یکی از مهمترین ویژگیهای خدمات ارائه شده از سوی آرنا، تبدیل علوم شناختی به خدمات کاربردی برای گروههای مختلف مخاطبین می باشد که برخی از آنها عبارتند از :

1- حوزه منابع انسانی شناختی :

– طراحی مدل شایستگی کارکنان برای سازمانها و شرکتها (شناسایی و انتخاب ویژگیهای مطلوب ادراکی و رفتاری کارکنان بر اساس اهداف سازمان)

– اجرای کانون ارزیابی و توسعه (ارزیابی فرآیند ارزیابی فردی/گروهی، تهیه پروفایل شناختی کارمند، ارائه بازخوردهای اصلاح و توسعه فردی)

– برگزاری کارگاههای آموزشی و ترویجی عمومی و سازمانی (مدیران ارشد به ویژه مدیران منابع انسانی)

– دوره های تربیت ارزیاب و مشاورین منابع انسانی (با رویکرد شناختی)

2-حوزه آموزش و پرروش شناختی :

– ارزیابی شناختی دانش آموزان (پایش و ارزیابی دانش آموزان، تهیه پروفایل شناختی دانش آموز، ارائه بازخوردهای توسعه یا درمان اختلالات)

– برگزاری کارگاههای آموزشی و ترویجی برای مدارس (معلمین و والدین)

3- خدمات شناختی حوزه ورزش :

–  ارزیابی شناختی ورزشکاران (پایش و ارزیابی فیزیولژیک و روانشناختی ورزشکاران، ارائه بازخوردها و برنامه های جسمی و ذهنی بهبود)

– برگزاری کارگاههای آموزشی و ترویجی برای کادر فنی تیم های ورزشی

4- خدمات نورومارکتینگ :

– ارزیابی محتوای تبلیغاتی (شناسایی الگوی ذهنی گروه مخاطبین هدف تبلیغات، ارزیابی بازخورد و توجه مخاطب در طول مشاهده پیام تبلیغاتی و …)

– برگزاری کارگاههای آموزشی و ترویجی برای شرکتهای ارائه کننده خدمات تبلیغاتی